Báo cáo thường niên về tình hình dân tộc thiểu số ở Cộng hòa Czech năm 2015

Thiểu số Việt Nam

Năm 2015 Cộng hòa Czech và Việt Nam kỷ niệm 65 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Năm này đã được Đại sứ quán Việt Nam coi là Năm Văn hóa Việt Nam ở CH Czech và trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm ĐSQ Việt Nam mà chủ yếu là phối hợp với Hội người Việt Nam ở CH Czech đã đặt ra mục tiêu tiến hành tổng cộng 65 sự kiện văn hóa và thể thao tại thủ đô Praha và cả các địa phương tỉnh thành khác trên cả nước, và trong một số sự kiện đã có sự tham gia tích cực của chính quyền địa phương hay cả cơ quan nhà nước. Mặc dù cuối cùng số lượng các sự kiện chưa đạt đến mục tiêu, nhưng những sự kiện này thể hiện sự điển hình các hoạt động trong khuôn khổ cộng đồng Việt Nam.

Trong năm này thiểu số Việt Nam cũng đã có cơ hội mới đề cử đại diện của mình vào Ủy ban (hay Hội đồng) ở các tỉnh Morava- Slezsko, Praha và Plzeň. Đại sứ quán Việt Nam thông qua Hội người Việt Nam và các tổ chức thành viên tiếp tục nỗ lực cài cắm người của mình. Những cố gắng “chi phối” các tổ chức này của nó thể hiện rõ nhất trong toàn cảnh những mưu toan loại bỏ đại diện thiểu số Việt Nam trong Hội đồng tỉnh Karlovy Vary và cả đại diện thiểu số Việt Nam trong Hội đồng chính phủ.

Người Việt Nam ở CH Czech tích cực theo dõi và bình luận về tình hình ở Việt Nam và bầu không khí trong cuộc sống cộng đồng chịu tác động bởi những diễn biến ở Việt Nam, nơi mà quan hệ với nước láng giềng Trung Quốc đóng vai trò quan trọng, đại hội được chờ đợi của đảng CS Việt Nam, cũng như cả quá trình dân chủ hóa đất nước và sự đấu tranh ngày càng tích cực của những nhóm công dân ngày càng đông đảo vì quyền con người hay chống lại những oan nghiệt đã gây ra với một bộ phận nhân dân không có khả năng tự vệ. Trong khuôn khổ cộng đồng bao gồm những người ủng hộ chính phủ hiện nay nhưng cũng có cả những người phản đối, ủng hộ những người đấu tranh cho quyền của mình và các nhà hoạt động với nhiều luồng quan điểm và những yếu tố đó đã ảnh hướng tiêu cực tới bầu không khí trong cộng đồng giữa các nhóm lập trường quan điểm.

Hoạt động của Hội người Việt Nam và những tổ chức, hội thành viên của nó chủ yếu nhằm thúc đẩy và tuyên truyền chính sách của chính phủ Việt Nam trong những người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài. Trong bối cảnh này vì thế cần phải chú ý theo dõi sự tái sinh của Hội thanh niên và sinh viên là hội viên tập thể của Hội người Việt Nam và xây dựng cơ cấu của nó cả ở tầm cấp tỉnh. Cũng cần phải đánh giá tích cực ví dụ những sáng kiến của nhiều nhóm về việc tổ chức những nhóm người cùng lợi ích quan điểm, mà trong mức độ ngày càng rộng cố gắng tổ chức các sự kiện độc lập và từ chối sự chỉ đạo hay can thiệp từ phía đại sứ quán Việt Nam và Hội người Việt Nam. Đây là sự bổ xung cho khoảng trống giữa các tổ chức hội chịu sự giám sát của đại sứ quán Việt Nam phía bên này và tổ chức Van Lang phía thứ hai, mà trong cộng đồng được quảng bá là tổ chức độc lập, ủng hộ và thúc đẩy nguyên tắc xã hội dân sự.

Trong năm 2015 cũng ghi nhận thấy thêm nhiều tổ chức mới của người Việt Nam đã đăng ký hoạt động. Một số chi nhánh cấp tỉnh của Hội người Việt Nam đăng ký chính thức là hội và tiếp tục hoạt động như chi nhánh của Hội người Việt Nam. Ngoại trừ Hội đồng hương Nghe Tinh và Hội Việt Nam vùng Jihlava z.s., thành lập tháng Hai 2015 (IČO: 037 87 061, sídlo: Masarykovo  náměstí 1092/30 –586 01 Jihlava) với mục đích tổ chức các hoạt động văn hóa- xã hội, các hoạt động thuyết trình của hội, hoạt động thuyết trình hợp tác với các tổ chức khác và tổ chức các sự kiện nâng cao ý thức hiểu biết cho cộng đồng chung. Hội Việt Nam ở Jihlava vừa mới bắt đầu hoạt động trong năm 2015, nhưng đã có mối quan hệ tốt và bền vững cũng như hợp tác tương trợ tốt với các cơ quan chính quyền địa phương và nhà nước.

Xu hướng tập hợp như những nhóm không chính thức trên các mạng xã hội vẫn tiếp diễn và định hướng chuyên môn của nhóm có ý nghĩa cho các thành viên của mình và một số đã lớn mạnh lên với mức độ đáng ngạc nhiên. Ví dụ nhóm khép kín chuyên về kinh doanh trong lĩnh vực thực phẩm (Hiep hoi Potraviny) đã có hơn 14 nghìn thành viên.

Truyền thông, ấn phẩm

Phát hành tạp chí cho tới cuối năm vì lí do tài chính và độc giả thiếu quan tâm đã hoàn toàn đình bản. Và điều này cũng đe dọa cả việc phát hành tạp chí Huong Sen (Vůně Lotusu), mà trong những năm trước đã nhận được tài trợ để hỗ trợ mở rộng và tiếp thu thông tin bằng tiếng mẹ đẻ (báo in và truyền thông điện tử) của bộ Văn hóa (hình thức phụ trương). Cuối cùng tạp chí này được phát hành như phụ trương miễn phí của tạp chí Tuan Tin Moi.

Trang website của các hội

-www.hnvn.cz- Svaz Vietnamců v ČR

-www.acvn.cz- Asociace českých občanů vietnamského původu

-www.vanlang.eu- Občanské sdružení Van Lang

-www.hdn.cz- Svaz vietnamských podnikatelů v ČR

-phattuvn.cz – Spolek vietnamských příznivců budhismu v ČR

-hhpot.eu/- Svaz podnikatelů v potravinářství v ČR

Các trang website thông tin

-www.vietinfo.eu

-www.secviet.cz

-www.tuantinmoi.info

-www.eicvn.eu

-www.congdong.cz

-vn24.eu

-www.nguoivietxaque.info

Các nhóm trên mạng xã hội

Các nhóm trên mạng xã hội theo chủ đề định hướng và cung cấp cho các thành viên của mình nhiều cơ hội giao tiếp và liên hệ (không chỉ trên không gian ảo, một số nhóm thỉnh thoảng tổ chức gặp gỡ trực tiếp). Một số tổ chức (ví dụ Van Lang, Mai Am Viet Sec) cũng mở nhóm riêng của mình trên mạng xã hội.

Các nhóm lớn và nổi tiếng trên facebook, như:

-Hiep hoi Potraviny tai CZ với hơn 14 nghìn thành viên

-Přiznání Vietnamců- nhóm cộng đồng chủ yếu cho thế hệ trẻ Việt Nam với hơn 15 nghìn fan

-Thanh niên, sinh viên Việt Nam tại CH Czech- nhóm mở cho sinh viên và thanh niên với hơn 1 nghìn thành viên

-Người tìm việc/Việc tìm người tại Séc với hơn 2500 thành viên

Ngoài các nhóm trên còn tồn tại nhiều nhóm nhỏ với số lượng một vài trăm người, những những cá nhân này nhờ giao tiếp trong nhóm đã tìm thấy quan hệ gần gũi và thường tổ chức gặp gỡ trực tiếp.

Nguồn tài chính hoạt động

Nguồn tài chính các hội Việt Nam đa số từ hội phí và quà tặng cá nhân hay cả pháp nhân. Các hội không nhận được tài trợ của nhà nước, chính quyền địa phương hay từ trong nước.

Các tổ chức có hoạt động hướng đến cộng đồng Việt Nam

Các hội này chủ yếu là của người Czech, nhưng mục tiêu hoạt động của nó hướng về cộng đồng Việt Nam. Là Klub Hanoi, hội Czech- Việt.

Klub Hanoi (KH)- South East Asia–liaison, z.s.

Trong năm 2015 KH đổi tên và điều lệ thích ứng với luật dân sự mới. Tên mới là South East Asia–liaison, z.s. Trong năm này SEA-liaison đã thực hiện hai dự án- chủ đề hỗ trợ mở rộng mạng lưới phụ tá đa văn hóa Czech- Việt ở tỉnh Nam Morava và trong lĩnh vực chuyên nghiệp hóa nhóm chuyên viên Czech- Việt của South East Asia–liaison, z.s. Các dự án này được tài trợ từ Quĩ xã hội châu Âu. Trong khuôn khổ các dự án này đã hình thành hàng loạt băng video hội nhập có tác dụng với sự hợp tác với Sangu.eu.

Ngoài các dự án nêu trên SEA-liaison còn thường kỳ cung cấp cố vấn trực tiếp, qua điện thoại và e-mail về đề tài Việt Nam, văn hóa Việt Nam hay cộng đồng Việt Nam ở CH Czech cho những người quan tâm. Ngoài ra còn tổ chức cho thiểu số Việt Nam những khóa học tiếng Czech và cung cấp dịch vụ tư vấn trong các lĩnh vực cuộc sống ở CH Czech. Cũng cả cung cấp biên dịch và phiên dịch, tổ chức tập huấn phiên dịch. Tích cực tham gia festival dân tộc nổi tiếng Barevná devítka, Zažij Vietnam na Jiřáku hay Gurmet festivalu Vůně Asie trước Thương xá Arkády ở Praha 4. Định kỳ vào ngày thứ Tư của tuần thứ 3 hàng tháng tổ chức Tối phim Việt Nam ở Trung tâm Văn hóa Zahrada Praha 11 và một số hoạt động khác.

Hội Czech- Việt (ČVS)

Hợp tác chặt chẽ với Hội người Việt Nam ở CH Czech, nhưng cũng cả với Hội thanh niên và sinh viên Việt Nam tại CH Czech…Không nhận bất kỳ tài trợ nào của các cơ quan nhà nước CH Czech cũng như của đại sứ quán Việt Nam ở CH Czech.

(Diem Phuc Nguyen- vlada)