“Giả cầy” của Andrej Babiš liệu có hợp khẩu vị của người Việt Nam

Theo những khảo sát mới nhất từ tất cả các trung tâm điều tra nghiên cứu xã hội, cho thấy phong trào ANO 2011 của đương kim thủ tướng Andrej Babiš luôn dẫn đầu, chắc sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử tới, nhưng mức bứt phát của ANO với các chính đảng phe phái còn lại không quá áp đảo vượt trội. Trong cuộc bầu cử này, mặc dù nhóm cử tri nói tiếng Việt theo thời gian ngày càng gia tăng về số lượng, nhưng mối quan tâm của các chính đảng phong trào tới những lá phiếu của họ vẫn chưa hệ thống mà cùng lắm chỉ coi như gia vị thêm nếm vào nồi lẩu chính trường.

Trong bối cảnh như vậy, hồi hạ tuần tháng Chín chắc với sự cố vấn của nhóm chuyên viên tiếp thị chủ tịch phong trào ANO đã bố trí thời gian tìm tới với cộng đồng người Việt Nam ở “thủ phủ” Sapa tại Praha. Trang čtidoma.cz có bài bình luận của nữ tác giả Lucie Vítková với câu hỏi, là liệu món “giả cầy” của Andrej Babiš liệu có hợp với khẩu vị và chiếm được phiếu cử tri Việt hay không?

“Qua những phiền toái vô tận với người con trai Andrej thủ tướng Babiš đã chạy vào chợ Sapa, địa điểm buôn bán nổi danh nhất ở Séc. Trong lòng cộng đồng người Việt chắc chắn ẩn chứa tiềm năng đáng kể những cử tri chưa được ai thuyết phục, và vì thế thủ lĩnh ANO 2011 đã tìm tới để “nổi bật”. Phái đoàn “chính phủ” gây tiếng vang vô cùng lớn với những người bán hàng trong chợ, nhưng người Việt họ không bị mắc chứng bệnh đãng trí và cũng không dễ bị dụ dỗ bởi món giả cầy, kể cả khi được nấu ngon như chó,” bình luận mở đầu.

Phát hiện được lượng phiếu bầu tiềm năng có thể so như những miếng bánh thánh cho các phe phái chính trị. Mà ở Séc hiện nay cộng đồng Việt Nam đông đảo có thể là cái mỏ như vậy, vì mặc dù thống kê chính thức gần 60 nghìn, nhưng những năm gần đây thiểu số này lớn mạnh như tốc độ hỏa tiễn. Thế hệ người Việt trẻ, sinh ra lớn lên và trưởng thành ở Séc đồng thời phát sinh cho họ quyền can thiệp vào các cuộc bầu cử ở đây. Trong khi thế hệ ông bà bố mẹ họ không mấy quan tâm, hay không mấy nỗ lực tác động tới chuyên chính trị, thì những công dân chấu Á hòa nhập đã bắt đầu quan tâm tới qui tắc vận hành quốc gia. Và chắc  nhóm Public Relations của ANO 2011 đã đi đến kết luận như vậy và cử ba yếu nhân hàng đầu của mình thâm nhập vào lòng chợ Sapa.

Với sự hộ tống của cánh tay mặt Alena Schillerová và bộ trưởng kép Karel Havlíček thủ tướng Andrej Babiš len lỏi giữa những người Việt Nam bán hàng, mặc dù không ai trong số họ ra ứng cử tại địa bàn Praha. Nữ bộ trưởng Tài chính Alena Schillerová vừa bước chân vào chợ Sapa đã oang oang tuyên bố “chúng tôi rất yêu thích người Việt”. Có lẽ vì bà bộ trưởng quên hay cố xóa đi hình ảnh các nhân viên hải quan thuộc quyền quản lý trực tiếp theo ngành dọc của bộ Tài chính, bị dị nghị là hống hách nhất trong các lực lượng công quyền thường xuyên tấn công bố ráp chợ Sapa và các chợ cửa hàng châu Á trên toàn quốc tịch thu hàng cấm và cả hàng hóa nghi là cấm hay chưa xuất trình được hóa đơn, mà thụ tục “xin” lại thường vô cùng phiền phức rắc rối nhiều khi mất trắng. Nên cũng có thể có cảm giác, là bà bộ trưởng Tài chính xông vào hang cọp. Thế nhưng thực tế cho thấy nước cờ này đã được cân nhắc và chuẩn bị hết sức cẩn thận và tuyên bố không còn có thể thân thiện hơn của Alena Schillerová đã được người Việt chào đón bằng vòng tay rộng mở. Trên các mạng xã hội của người Việt hầu như cùng lúc tràn ngập những tấm hình chụp chung với Alena Schillero vá, Karel Havlíček và Andrej Babiš, đặc biệt là các phụ nữ hết sức thân mật ấm áp với các chính khách Séc.

Cả tài khoản chính thức của các thành viên chính phủ cũng không thua kém trong sự kiện này khi tung liên tục những tấm hình chụp cùng người bán hàng, đại sứ Việt Nam và cả hội thảo chính thức được đề cập tới tương lai cải thiện quan hệ thương mại song phương.

Nỗ lực trước thềm bầu cử

Chuyến thăm của Andrej Babiš  và Alena Schillerová mang lại được gì cho cộng đồng người Việt Nam? Có thể là cái cảm giác, rằng lãnh đạo nhà nước Séc biết về họ, quan tâm tới họ và mong muốn cộng đồng này phồn vinh. Nhưng cũng có thể ít ra là bề ngoài bào chữa cho các cuộc kiểm tra khốc liệt thường xuyên diễn ra. Nhưng chắc chắn, chỉ những kẻ khờ khạo nhất mới cho rằng, toàn bộ vở tuồng này không liên quan tới cuộc bầu cử sắp diễn ra. Mà trong bầu cử thì lá phiếu nào cũng quí và nhất là với phong trào ANO đang cầm quyền đang nỗ lực thu hút mọi phiếu bầu của các cử tri chưa dứ khoát. Và liệu ANO có thành công?

Nhưng theo tìm hiểu chớp nhoáng của čtidoma.cz với những người Việt trẻ, thì cơ hội cực kỳ thấp. “Mặc dù những người Việt lớn tuổi tiếp đón ân cần và chụp ảnh chung với Andrej Babiš , nhưng đó là sở thích của chúng tôi. Họ hay “thấy người sang bắt quàng làm họ” thích gặp người nổi tiếng...Nhưng chỉ thế thôi. Trò chơi này vô dụng với họ, vì họ ít quan tâm tới chính trị,” thiếu nữ tên Linh chia sẻ đồng thời bổ xung: “Tôi có đi bỏ phiếu hay không? Dĩ nhiên rồi, nhưng tôi không bỏ phiếu cho ai trong chính phủ hiện nay hết.” Còn bạn trai cô, anh sinh viên đại học Tran giải thích rõ ràng hơn: “Cộng đồng chúng tôi bất bình với Andrej Babiš vì bất lực trong thời gian dịch bệnh, ngăn cấm kinh doanh, chính sách hỗ trợ hỗn loạn. Và nếu có ai đó bất chợt nhớ tới sự tồn tại của chúng tôi vài ngày trước bầu cử? Khó  có thể làm chúng tôi lóa mắt. Mặc dù trông chúng tôi rất ngây ngô, nhưng khó dụ dỗ được chúng tôi bằng một bữa giả cầy kể cả được nấu ngon như chó,” Tran nhấn mạnh.

Người Việt ngả về cánh hữu

Tất nhiên đôi bạn trẻ gốc Việt không chỉ chỉ trích các đảng cầm quyền, mà họ cũng cảm thấy nực cười trước tấm pa-nô mà phong trào chính trị Trikolora Svobodní Soukromníci mới đây cho dựng trước cửa chợ Sapa. Liên minh này trong tôn chỉ tranh cử của mình hô hào khẩu hiệu “Tổ quốc ta, luật lệ của ta”, nghĩa là bảo vệ những giá trị Séc truyền thống, phong tục tập quán và cả cách sống. Nhưng trong nỗ lực tranh thủ cử tri gốc Việt đã sử dụng cả tiếng mẹ đẻ của họ, nhưng đáng tiếc là hơi tối nghĩa. “Chắc những người này họ cho rằng chắc chúng tôi thất học, ngốc nghếch và tin họ kêu gào. Chúng tôi biết quá rõ ai có thái độ ra sao với người nhập cư và ai thân thiện với các dân tộc thiểu số, ai chỉ đóng kịch khi cần,” Tran cho biết và tiết lộ, là mình đã quyết định bỏ phiếu cho một liên minh cánh hữu. “Với họ tôi cảm thấy sự chân thành. Nói thẳng vấn đề và nếu như có xảy ra làn sóng covid khác nữa, chắc chắn sẽ xử lý tốt hơn Andrej Babiš trong chính phủ”.

David Nguyen- čtidoma.cz